Hoe vaak gebeurt het ons niet: We zien iemand iets ongewoons doen en we denken: leuk maar dat is niets voor mij. Of iemand stelt voor om van een beoordelingsgesprek een spel te maken: leuk maar niet voor de organisatie waar ik werk. Of iemand doet een voorstel om eens op een andere speelse manier te gaan vergaderen: leuk maar niets voor ons.Wij werken veel met ondernemers. En ondernemers willen zich graag onderscheiden. Dat moeten ze ook wel anders redden ze het niet met hun bedrijf. Mensen in organisaties zijn vaak meer bezig om zich juist niet te onderscheiden. “Ik werk in een heel blauwe organisatie dus daar is alles heel serieus” of “Bij ons hebben we geen tijd voor een lolletje” of “mijn collega’s staan er niet voor open om eens iets anders dan anders te doen” of “We krijgen goede klantbeoordelingen dus waarom zouden we het anders doen”. Hieruit spreekt de overtuiging dat plezier en doelgerichtheid niet samen kunnen gaan. Je doet of iets voor de lol of je bent serieus aan het werk.En dat is een groot misverstand. Plezier en doelgerichtheid kunnen heel goed samen gaan. Sterker nog het is een gouden combinatie. Door mensen op een leuke manier te activeren ontstaat er openheid en energie die vervolgens ingezet kan worden om doelstellingen te bereiken.
Net even anders dan anders leidt tot innovatieve ideeën. Die komen namelijk alleen als je buiten de kaders denkt en handelt. Als je het doet zoals iedereen het doet dan onderscheid je je niet als bedrijf. Het is niet voor niets dat veel bedrijven in dezelfde branche op elkaar lijken. En waar kiest de klant dan op?
Door mensen hun eigen wijsheid te laten behouden en sterker nog te stimuleren krijg je gemotiveerde medewerkers die bereid zijn om het beste van zichzelf te geven. En het zijn juist die dingen: vernieuwende ideeën, onderscheidend vermogen en gemotiveerde blije medewerkers die een bedrijf doet overleven in deze sterk veranderende markt. Het wat is niet meer onderscheidend (kennis is overal te krijgen) maar het waarom en het hoe zijn onderscheidend.
Mijn oproep is dan ook aan iedereen die binnen een organisatie werkt: maak het verschil en doe het anders. Dit kan in gesprekken, vergaderingen, in presentaties. Dit kan overal waar mensen elkaar ontmoeten.
Hieronder een voorbeeld hoe wij onlangs een gesprek hebben ingestoken bij een echt ‘blauwe’ organisatie.
Een aantal weken geleden gingen Mirjam en ik op bezoek bij een manager van een bank. We hadden natuurlijk gewoon met hem in gesprek kunnen gaan zoals dat altijd gaat. Bij een bakkie koffie CV’s uitwisselen, opscheppen wat we allemaal gedaan hebben. Kortom allemaal het standaardverhaal afdraaien en dan maar hopen dat er iets interessants op tafel komt. Dat is niet onze stijl. Onze stijl is leuk én doelgericht.
Onze doelen voor het gesprek waren:
- kennismaken;
- er achter te komen welke uitdaging hij voor zichzelf zag;
- of wij daar als Speelacademie iets in konden betekenen;
- en het allerbelangrijkste: hem laten ervaren op welke manier wij werken want ja dat is nu juist waar wij ons op onderscheiden.
Vervolgens hebben we vooraf een ‘ontwerp’ gemaakt voor het gesprek. We startten met een korte kennismaking en keken terug op het voorafgaande jaar. Vervolgens gingen we via het heden naar de toekomst. Om het gesprek ‘aan te kleden’ hebben we hem van tevoren gevraagd of wij zijn toekomst mochten voorspellen. Zo wekten we bij hem nieuwsgierigheid op en wij konden losgaan met tarotkaarten en een glazen bol.
We hebben allerlei ‘werkvormen’ verwerkt in dit gesprek. Het verleden deden we aan de hand van 2 tarotkaarten. Eén kaart stond voor de successen in het afgelopen jaar en de andere voor dat wat zeker anders moest in het komende jaar.
- Het heden deden we door te gaan staan en te bewegen in de ruimte en vooral door te vragen op dat wat er echt anders moest en hoe het zou zijn als het zou blijven zoals het was.
- En de toekomst deden we aan de hand van een echte glazen bol in een grote kist. In de bol zat Lego waarmee onze gesprekspartner zijn toekomst kon bouwen.
- Aan het einde van ieder onderdeel vroegen we de manager om zijn conclusie te tekenen op XXL speelkaarten zodat hij een aandenken zou hebben aan ons gesprek.
Je kunt je voorstellen dat dit een anders dan anders gesprek werd door de vorm en dus ook op de inhoud van het gesprek.
Wat zijn nu de succesfactoren van het anders dan anders doen?
- Belangrijk is om vooraf ‘toestemming’ te vragen om het anders dan anders te doen. Het eerste effect daarvan is dat iemand zich niet overvallen voelt in het gesprek. Daarnaast wordt iemand nieuwsgierig en dat is altijd een goed begin.
- De afwisseling in werkvormen, werken met beelden, bewegen in een ruimte, tekenen, bouwen, zorgt voor een andere gemoedstoestand die iemand uit bepaalde patronen haalt en dichter bij zichzelf brengt.
- Doordat je het gesprek ‘ontwerpt’ weet je veel beter welke doelen je wilt bereiken en hoe je dat wilt doen. Het ontwerpen zorgt dat je de film van het gesprek al een aantal keer in je hoofd hebt afgespeeld. Dit maakt dat jij ook in een andere gemoedstoestand aan het gesprek begint. Gek genoeg voel je je hierdoor zekerder terwijl je aan de andere kant het lef moet hebben om het anders dan anders te doen.
- Je laat jouw eigenheid zien en dat is voor jouzelf enorm waardevol maar zeker ook voor de organisatie waarin je werkt. Jij bent degene die het gesprek ontwerpt en dat maakt dat het past bij jou. Dit is het grote voordeel van zelf je ontwerp maken in plaats van een stappenplan van een ander volgen. Bovendien is de voorbereiding op een gesprek op deze manier heel doelgericht en leuk. Je denkt beter na over de doelen die je wilt bereiken. En de fun zit in het maken van de werkvormen.
En nu jij
Begin voor jezelf klein. Neem een gesprek met iemand waar je goed mee op kunt schieten. Gun jezelf de oefening en leg de lat niet te hoog. Gebruik de methodiek hieronder en doe het.
Hieronder vind je een oefening in het ontwerpen van een onvergetelijk gesprek met een voor jou belangrijk gesprekspartner. Doorloop de vier stappen van de methodiek ‘Speels Trainen’ en ontwerp een uniek op maat gemaakt gesprek en gun jezelf en je gesprekspartner deze beleving!
Stap 1: Doel bepalen
Bepaal de doelen van het gesprek. Doe dit heel secuur. Je wilt geen tijd van jezelf en van de ander verspillen. Bedenk eens voor jezelf: hoeveel gesprekken voer jij waarvan je achteraf denkt “waarom heb ik hier tijd aan besteed?”.
Stap 2: Inspiratie
- Maak een mindmap met daarin alle dingen die je weet van je gesprekspartner.
- Bekijk je mindmap en kies een rode draad voor je gesprek.
- Houdt iemand van lekker eten dan zou eten een rode draad kunnen zijn.
- Houdt iemand van sporten of een bepaalde sport dan kan dat een rode draad zijn.
Stap 3: maak het gespreksformat
Deel het gesprek op in fasen. Standaard kun je uitgaan van 3 fasen:
- De kennismaking of startfase (verwachtingen inventariseren)
- Kernfase (welk doel wil je bereiken met het gesprek)
- Afsluiting (welke vervolgsafspraken)
Bedenk voor alle drie de fasen een aparte vorm. Zorg ervoor dat alle deelnemers aan het gesprek actief bezig zijn!
Stap 4: Pimp!
Probeer op basis van de volgende 4 ingrediënten het gesprek nog beter en nog leuker te maken:
- Doelgerichtheid: is er een manier waarop het doel nog doeltreffender of trefzekerder kan worden behaald? Kun je bijvoorbeeld een symbool meenemen voor het doel zoals wij deden met de twee tarotkaarten?
- Actief: is er een manier om letterlijk beweging in te komen tijdens het gesprek (lopen, staan, tekenen, beelden uitzoeken)?
- Spannend: is er een manier om het gesprek spannender te maken door bijvoorbeeld te werken met een tijdslimiet, door nieuwsgierigheid op te wekken? Wij kwamen met een grote kist binnen en die ging pas in het laatste deel van het gesprek open. De nieuwgierigheid was meteen gewekt!
- Focus: op welke manier kun je zorgen dat je gesprekspartner al focus heeft voordat hij of zij het gesprek in komt (bijvoorbeeld door in de uitnodiging al te vragen over een bepaalde vraag na te denken)?
Have fun!
